Het Brussels Gewest heeft een warmtezoneringskaart laten opstellen door Leefmilieu Brussel samen met energieregulator Brugel en energieleverancier Sibelga.
De Brusselse warmtezoneringskaart deelt het gewest op in zones voor geschikte duurzame warmtebronnen en -systemen. Het strategische doel is om in 2050 overal in Brussel te verwarmen en te koelen zonder fossiele brandstoffen. Een eerste versie van de visie werd eind september voorgesteld aan de Brusselse regering, die er akte van nam.
Warmtezoneringskaart
In functie van de bouwdichtheid variëren de duurzame opties tussen individuele en collectieve oplossingen – warmtenetten dus. Wijken in de buurt van de verbrandingsoven van Neder-Over-Heembeek komen bijvoorbeeld eerder in aanmerking voor een warmtenet met restwarmte van die oven. Ook voor geothermie is de ene zone al beter geschikt dan de andere: open ruimte (Schaarbeek Vorming bijvoorbeeld) grootschalige gebouwen (zoals de Louizalaan) of sites die herbestemd worden (Audi in Vorst) komen prioritair in aanmerking.
Een voorlopige kaart toont de voorkeursoplossingen voor duurzame verwarming. De zones in het oranje komen zeker in aanmerking voor een warmtenet, de blauwe (minder dicht bevolkte) gebieden eerder voor individuele verwarming. De lichtgroene zone is nog niet bepaald. Een eerste versie van de definitieve kaart zou in januari 2026 online komen.
Het plan voor warmtezonering schetst ook het potentieel dat verschillende verwarmingstechnologieën hebben. Zo kunnen warmtenetten tussen 24 en 45 procent van de Brusselse energievoorziening leveren. Het gerealiseerde toekomstige aandeel hangt af van de beleidskeuzes. Voor warmtepompen bedraagt het percentage 41 tot 69 procent.
De huidige Brusselse minister van Energie Alain Maron (Ecolo) ziet de visie als een fundament waar de volgende regering kan op verder bouwen. “Het is belangrijk dat het beleid hier het voortouw in neemt. We gaan onze klimaatdoelstellingen niet halen zonder een vorm van overheidssturing en -steun”, vindt Maron. Hij stelt ook dat dit een taak is voor de hele regering, omdat uitdagingen van territoriale ontwikkeling, energie en milieu hier samenkomen.
Uitbreiding van warmtenet in Neder-Over-Heembeek
De afvalverbrandingsoven in Neder-Over-Heembeek levert al sinds 2021 restwarmte op 100°C voor de verwarming van de Koninklijke Serres in Laken en het winkelcentrum Docks.
Momenteel legt aannemer Denys een uitbreiding van dit warmtenet aan over een afstand van 3,7 km vanaf de Koninklijke Serres naar de Versailleslaan en de Ankerstraat in Neder-Over-Heembeek. Vanaf juni 2026 willen het Gewest, de Stad en Sibelga hier ruim 30 gebouwen aansluiten op warmte uit de verbrandingsoven, waaronder een school, het gemeentelijke zwembad en woningcomplexen. De totale jaarlijkse energiebesparing wordt geraamd op 14 gigawattuur (GWh) aardgas. De investering bedraagt 13 miljoen euro.
Maar zelfs deze uitbreiding van het warmtenet gebruikt nog steeds maar twee procent van de warmte van de verbrandingsoven. Het toekomstige potentieel is dus nog enorm.
Thermisch net in de Brusselse Noordwijk
Het Be.share-project wil tegen midden 2028 een thermisch netwerk realiseren in de Noordwijk van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Eind dit jaar starten de werken aan dit lagetemperatuur-warmtenet, in opdracht van Leefmilieu Brussel en in samenwerking met Vivaqua, Sibelga, Karno, de VUB en Convivence. Het kan rekenen op een cofinanciering van 5 miljoen euro van de Europese Unie.
Het duurzame warmtenet in de Noordwijk zal werken op lage temperatuurbronnen uit ondiepe geothermie onder het openbaar domein van het Maximiliaanpark, dat momenteel wordt heringericht - en anderzijds riothermie.
In een eerste fase moet het netwerk drie kantoorgebouwen en twee appartementsgebouwen van de Lakense Haard van energie voorzien. Op termijn wil Be.Share andere gebouwen, zowel openbare als private, aanmoedigen om zich aan te sluiten. Belangrijk in het project is ook de samenwerking met de burgers, gezamenlijk ondersteund door de vzw Samenleven en Leefmilieu Brussel. De 331 gezinnen die in sociale woningen wonen, krijgen begeleiding bij het afstemmen van hun verwarmingsgedrag om het rendement van het nieuwe thermisch netwerk te optimaliseren.
Meer info:
Leefmilieu Brussel: rapport over verwarming en koeling in het Brussels Gewest
Artikel in Bruzz
https://www.bruzz.be/actua/milieu/gewest-timmert-aan-energieplan-warmtenetten-kunnen-helft-brusselse-warmte-leveren-2025
https://www.bruzz.be/actua/milieu/warmtenet-van-verbrandingsoven-verwarmt-straks-zwembad-en-school-potentieel-enorm-2025
Project Be.share: presentatie door Tine Cooreman op het seminarie 'Wijkaanpak voor de energietransitie en een duurzame stad' (23 mei 2025)
